Tempo - Yaşam tarzına derinlik katmak isteyenler için...

Yaşam tarzına derinlik katmak isteyenler için...

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / ARALIK 2016

Murat Somer: Demokrasi endişesi

Koç Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Somer, ABD'de Donald Trump'ın başkan seçilmesiyle etkisini iyice gösteren otoriterleşme dalgasını, 19'uncu yüzyıl sonu ve iki dünya savaşı arası döneme benzetiyor. Ona göre, tarih doğru okunursa çıkış yolları var.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / ARALIK 2016

Refik Durbaş: Derinden derine atan ‘o damar’ durur mu?

Rıfat Ilgaz’ın son şiiri, Orhan Veli’nin Yahya Kemal’e verdiği ders, ‘serseri’ Can Yücel, Asım Bezirci’nin Edip Cansever’i tokatlama hikâyesi, Garip Akımı, İkinci Yeni… ‘Şiirin Gizli Tarihi’ son dönemde şairler üzerine, yazılmış belki en dolu ama kesinlikle en renkli kitap. Onlarca şairden yüzlerce anı ve anekdot aktaran şair, yazar, gazeteci Refik Durbaş’a göre kitabı, tam da şairlerin tutunduğu ‘ana damarı’ ortaya çıkarıyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / KASIM 2016

Teknoloji çağında flört bitti mi?

En son ne zaman çevrenizden tatlı bir flört hikâyesi duydunuz? Ya da “Çıkmaya başladık” lafını... Ya da kıskandıracak bir buluşma ritüelini... Mesele sadece kimsenin flört edecek vakti olmaması değil, daha derin.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / KASIM 2016

Krizdeki Avrupa kültürünün gezgin kurtarıcısı: Defne Ayas

10 yıl ABD’de, yedi yıl Çin’de yaşadıktan sonra kapısını Hollandalılar çaldı. Beş yıldır Avrupa’nın önemli sanat kurumlarından Witte de With’in direktörlüğünü yürütüyor. Defne Ayas’ınki klasik bir başarı öyküsü değil. Krizdeki Avrupa kültürünün yeniden kurulmasında yön verici bir rol oynuyor. Macerasından fragmanlar, dünyaya bakış açısı, sanatın geleceği hakkındaki fikirleri için buyrun…

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EKİM 2016

Vedat Türkali’ye saygı duruşu

Arkasında onlarca roman, tiyatro oyunu, yüzlerce şiir bırakmadı. Ama bıraktıkları Türk edebiyatının en önemli köşe taşları arasında yerini aldı. Türkçe’nin koca çınarı Vedat Türkali’yi, hayatının köşe taşlarında saygıyla anıyoruz.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EKİM 2016

Rus edebiyatına ne oldu?

Rus klasikleri edebiyat dünyasının zirvelerinde, ‘mutlaka okunması gereken eserler’ listelerinde yer alırken, baskıları mantar gibi çoğalırken, yaşayan Rus edebiyatçılarından neden haberimiz yok? Neden kitaplarının çevirilerini görmüyoruz? Yalnızca Türkiye’de mi tanınmıyorlar yoksa dünyada da durum böyle mi? Gizemi çözmek için edebiyat ajanlarının, çevirmenlerin kapısını araladık.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EKİM 2016

Ya 100 yaşına kadar yaşarsanız?

Yaşam sürelerinin artık giderek uzadığına dair bilimsel tespitler okuyup duruyoruz. Ama kaçımız hayatımızı bu varsayıma göre planlıyoruz? Sizi 100 yaşına kadar taşıyabilecek kariyer ve yaşam planınız var mı? Yoksa hayatın getireceklerine razı mısınız? SImon Kuper, yeni çıkan bir kitaptan notlarla uzayan ömürlerin hayatımıza getireceği değişikliği anlatıyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EYLÜL 2016

Ercan Kesal: “Sinemanın atına bindim, kırbacım edebiyat...”

Ercan Kesal hekim, aktör, yazar, senarist ve düşünür. Hem hümanist hem de politik bir damardan besleniyor. Baştan aşağı Anadolulu. Bir o kadar da evrensel. Avanos’tan Cannes’a uzanan yolculuğunda bıraktığı izleri, ilgi ve gururla takip ediyoruz. Son kitabı ‘Cin Aynası’ da bu izi sürüyor. Kitap, 45 anı-öykü-denemeden oluşuyor. Parça parça ama çok bütün. Çoktan çizilmeye başlanmış bir haritayı takip ediyoruz. Kesal’ın diğer tüm işlerine benziyor: Nadir bulunan, lezzetli ve olgun bir meyve gibi. Buyrun yeni kitaba çok da açıktan dokunmayan, ama tamamen ona dair bir söyleşi.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EYLÜL 2016

Ray Kurzweil ölümsüzlük için tarih verdi: 2029

ABD'li dâhi Ray Kurzweıl, Google'ın olanaklarını da kullanarak önce ‘beyin yedekleme’nin, ardından da ölümsüzlüğü gerçek kılmanın peşinde. İmkânsız ya da saçma mı geldi? Yalnız değilsiniz ama Kurzweıl, bugüne kadar herkesin ‘uçuk’ bulduğu yüzlerce şeyi gerçekleştirmiş bir deha. O yüzden kendisini yakından tanımanızda fayda var. Kim bilir belki de onun izinde ölümsüzlüğü yakalarsınız.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EYLÜL 2016

İyi ki doğdun Günışığı!

Kendine özgü, sıcacık, bambaşka ufuklar açan tam 443 kitap. Türkiye’nin çocuk kitapları alanındaki en önemli yayınevlerinden Günışığı Kitaplığı, ardında bıraktığı 20 yıla, raflar dolusu kitap, öykü yarışmaları, dergiler, eğitim çalışmaları sığdırdı. Ve durmaya hiç niyetleri yok. Genel Yayın Yönetmeni Mine Soysal, “Yetişkinlerin de çocuk kitapları okudukları bir dünya düşlüyoruz” diyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / AĞUSTOS 2016

”Seçim bizim elimizde:Yaşam mı diyeceğiz yoksa ölüm mü?“

2010'da Hakkari insanının ruhsal durumunu inceleyen psikiyatr Ayla Yazıcı ile darbe girişiminin psikolojik etkilerini konuştuk. Yazıcı, "Gerçeği uzun zaman önce kaybettik" derken, 15 Temmuz gecesi ve sonrasında Türkiye toplumunun yaşadığı en büyük travmanın güven kaybı olduğunu vurguluyor. Bir askerin kafasının kesildiği iddiasının ise bazı imgeler barındırdığını söylüyor. Yazıcı'ya Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ve olan bitene "tiyatro" diyenlerin ruh halini de sorduk.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / AĞUSTOS 2016

Selfie çekiyorum, o halde varım

2015 yılında selfie çekerken ölenlerin sayısı, köpekbalığı saldırılarında ölenlerinkini geçti. İnsanlar arkalarında uçurum olduğunu unutuyor, trenlerin altında kalıyor. Dahası var. Pek çok kişi Auschwitz’in önünde gülümseyerek selfie çekiyor. Fransız psikanalist ve felsefeci Elsa Godart, son kitabı ‘I Selfie Therefore I Am’de bütün bunların altında yatanı araştırdı.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / HAZİRAN 2016

Çocuğa vurma!

‘Şiddet’ son zamanlarda en çok telaffuz edilen kelimelerden biri. Biliyoruz şiddet şiddeti doğuruyor, şiddet gören çocuklardan şiddet uygulayan bireyler çıkıyor. 72 sivil toplum kuruluşunun üyeliğiyle oluşturulan ‘Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklık Ağı’ girişimi, gelecek nesillerin şiddetten uzak durması için izlenmesi, desteklenmesi gereken bir adım.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / HAZİRAN 2016

O kadar akıllıysan, neden mutlu değilsin?

Soruyu biz değil, ‘süperstar profesör’ diye anılan Raj Raghunathan soruyor. Raghunathan, aynı ismi taşıyan kitabında, o gurur duyduğumuz zekâlarımız ve kariyer başarılarımızın, iş mutlu olmaya gelince nasıl da çuvallayabildiğini anlatıyor. Günümüzün mutsuzlar ordusunu, Raghunathan önderliğinde anlamaya çalışıyoruz.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / MAYIS 2016

“Terörle yaşamayı öğrenmemiz gerekmiyor”

Dünya artık tamamen güvensiz mi? Türkiye'de yaşanan terör olayları dünyada neden Paris saldırıları kadar tepki yaratmıyor? İslami cihat ve terörü, önemli İslam-Ortadoğu uzmanlarından Fransız profesör Gilles Kepel ile masaya yatırdık.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / MAYIS 2016

Uygarlığa karşı duyulan hınç

Tarih boyunca kültür eserleri pek çok kez kasten tahrip edildi. Yine de bu eserleri ortaya çıkaran kültür ve felsefenin izleri silinemedi. Ama Suriye tarafından IŞİD’in elinden geri alınan antik Roma şehri Palmİra ile gündemimize giren son dönemdeki yıkımların, diğerlerinden önemli bir farkı var.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / NİSAN 2016

Her şeyin fazlası zarar;güvenliğin de...

Güvenlik sağlayan devlet ile ‘yurttaş’ın özgürlüğü arasındaki denge nasıl sağlanır? Soru bugünlerde kolayca yanıtlanamayacak kadar çetrefilli. Dahası pek çok önemli soruyu da peşinden sürüklüyor. Görünen o ki, güvenlik - özgürlük ikilemi egemen sistemin varlığını sürdürüp sürdüremeyeceği sorununda düğümleniyor ve şimdilik ikisi arasındaki denge, tümüyle güvenlik lehine bozuluyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / NİSAN 2016

Sosyal medya nereye kadar?

Gerek iletişim, gerekse pazarlama konusunda hayatın merkezine yerleşen sosyal medya gelecek için ne vaat ediyor? Güçlenecek mi, bıkkınlık yaratıp zayıflayacak mı? Teknoloji, iletişimi nasıl şekillendirecek? Pazarlama iletişimi, marka yönetimi ve tüketici davranışları uzmanı Levent Erden'in konuyla ilgili her cümlesi, altı çizilmeye değer.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / MART 2016

Zamane ‘düşünür’lerinden hayat dersleri

Amy Winehouse, Arsene Wenger, Lena Dunham, Warren Buffett… Farklı alanlarda sıradışı başarılara ulaşan ama kimsenin kolay kolay düşünür olarak kabul etmeyeceği dört isim. Tekrar düşünün. Zira onları, diğer kazananlardan ayıran çok önemli bir özellikleri var: Kuralına göre oynamamak. Nasıl mı yapıyorlar?

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / MART 2016

Uluslararası sanat piyasasında neler oluyor?

Bugünlerde sanat çevrelerindeki herkesin aklında ister istemez bu soru var. Çünkü dünyanın en ünlü iki müzayede evi Chrıstıe’s ve Sotheby’s, önceki yıllara oranla daha az kâr etti. Yanıtı, Türkiye’nin en köklü müzayede evlerinden Antik A.Ş.’nin kurucusu Turgay Artam verdi.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / ŞUBAT 2016

Zenginlikte ve daha da zenginlikte

Milyarderler de diğerleri gibi gerçek aşkı bulabilir mi? Şimdilerde ortalık milyarder Google’layan avcılarla dolu. Ve herkes gibi sevilmek isteyen zenginlerin işi şaşırtıcı derecede zor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / ŞUBAT 2016

Aramızdaki nörobiyolojik bir yanılma mı yoksa?

Mutluluktan havalara uçmak, acının dehlizlerinde kaybolmak... İkisi de âşıklara uzak durumlar değil. Peki ne oluyor, beynimizde neler yaşanıyor da, bir duygu bizi böylesine zıt iki uca savurabiliyor, normal halimizinden bambaşka bir hale sokuyor? Sinirbilim araştırmaları sayesinde şifreler yavaş yavaş çözülüyor. Ama unutmamak gerek, insan, biyolojinin açıklayabileceğinden daha fazla bir varlık.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / OCAK 2016

İki Amerika’nın Hikâyesi

Yüzyılın ortasında, ABD'deki Avrupa kökenli beyazlar, nüfusları yüzde 50'nin altına ineceği için azınlık durumuna düşecek. Donald Trump’ın ‘Müslümanların Amerika’ya girmesine yasak koyma’ teklifinin peşine kitleleri takmasının sebebi, bu değişim dalgasının yarattığı korku. Politikacının akıl dışı açıklamasına en büyük tepkinin Amerika’nın hukuk, politika ve akademi çevrelerinden gelmesinin sebebi ise açık; Trump Müslümanlara değil, ABD’yi ABD yapan değerlere meydan okuyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / OCAK 2016

Ahlaksızlık bir sistem meselesidir

İnsanlar giderek ahlaksızlaşıyor mu, yoksa bu, insanoğlunun özünde zaten var mı? Bazı toplumlar neden diğerlerinden daha ahlaklı? Akademisyen ve yazar Selçuk Şirin, bireysel ahlaktan, toplumsal ahlaka uzanan satırlarında, özellikle eğitim ve hukuk sistemini masaya yatırıyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / OCAK 2016

Kahkahanın anatomisi

Niye güleriz? Erkekler mi daha çok kahkaha atar, kadınlar mı? Gülmek, bunama belirtisi sayılabilir mi? Kahkahanın kökenine inmek, bilim insanları için bile hâlâ zorlu bir konu.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / ARALIK 2015

“Karanlık bulutların ardında umut var”

Dünya, Fars kültürünü yeniden mi keşfediyor? Yoksa İran her zamanki yerinde tüm haşmetiyle duruyor da, Batı gözünü yeni mi açıyor? 32’nci Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması’nın ikincisi İranlı karikatürist Mohsen Nouri Najafi ile sohbete ülkesinin sanat hayatından başlasanız dahi, varacağınız yer felsefe ve insanlığın acıklı hali.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / KASIM 2015

Macbeth: Soylu ve Trajik

William Shakespeare’in sayısız kere sahnelenen ve filme çekilen trajedisi Macbeth, gelecek ay Michael Fassbender ve Marion Cotillard’ın oynadığı yeni bir filmle tekrar karşımıza çıkacak. Filmi izlemeden önce Macbeth’i, asıl uzmanlık alanı İngiliz edebiyatı olan yazarımız Murat Belge’nin kaleminden hatırlamak istedik. Kötülükleri mi kuvvetliydi, aşkları mı? Vicdanları mı ağır basıyordu, iktidar hırsları mı? İnsan, yüzyıllar önce de karmaşıktı bugün de öyle. Macbeth’ler bu yüzden hep hayatımızda.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / KASIM 2015

Ya uzlaşamazsak?

Dünya tarihi örneklerle dolu: Herhangi bir toplumda ya da toplumlar arasında uzlaşma sağlanamadığında, şiddet hüküm sürmeye başlar. Sağlandığında ise refah ve huzur. Uluslararası anlaşmalar, liderler arasında buzları eriten tarihi görüşmeler ve elbette koalisyon hükümetleri hep uzlaşı kültürünün sonucudur. İnsanların değil, fikirlerin çarpışması için uzlaşıya her zaman ihtiyaç var.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / KASIM 2015

Erotizm Bitti mi?

Yüksek kültür ürünü, gizemli hazların toplamı erotizm, tarih boyunca insanlığın çiğ arzularını, karanlık fantezilerini şiire, tabloya, romana, filme dönüştürdü. Ama çoktandır gizemli erotizmin yerini pornografinin 'kullan-at' çıplaklığı almış durumda. İnsan, popüler kültürün geldiği noktaya bakınca sormadan edemiyor: Sahi, erotizm nereye gitti?

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EKİM 2015

En Tarafsız Mahkeme Vicdan

Dürüstlük, bilinç, erdem, ahlak… Hiçbiri ‘vicdan’ı betimlemeye yetmiyor. Vicdan, bireyin kendi yargıcı mı? Yoksa insanın davranışlarını ‘iyi’ olana yöneltmesi mi? En çok, baş yastığa konulduğunda varlığını hissettiren kavramı, yazarlar Murat Menteş, Oya Baydar, Murat Belge, gazeteciler Mehmet Y. Yılmaz, Mehveş Evin ve felsefeci Ahmet İnam açıyor.

Neye göre, kime göre Nobel?

+ DÜŞÜNCE / EKİM 2015

Bir Romancı Çok Üretken Olabilir Mi?

Sorunun kolay bir yanıtı yok. Nicelik genellikle nitelik getirmiyor. Ama niteliğin de asla nicelik getirmeyeceğini söylemek yanlış. Mesela 20’nci yüzyılın en üretken yazarlarından Agatha Christie’nin ya da Joyce Carol Oates’ın hakkını teslim etmek gerek.

TEMPO

Diğer Yazılar

Önce Obje Vardı

Doğanın sihirli lezzeti Trüf mantarı

Baş döndürücü aroma, mükemmel tat, doğal afrodizyak... Dünyanın belki de en zor bulunan yiyeceklerinden, kilosu binlerce dolara satılan trüf mantarının neden bu kadar gözde olduğunu açıklamaya bunlar yeter. Ama hikâyenin gerisi de var. Efsanelerde, gizli tariflerde saklı olan kısmı...

Önce Obje Vardı

Tersliklerin gücü adına: Murphy kanunu

“Murphy yine haklı çıktı…” Popüler kültürden hayatımıza sızan bir replik. Ne zaman bir şeyler ters gitse, çuvallamış kahramanımız içli içli böyle mırıldanır. Peki, kimdir bu Murphy? Bir kötümserlik tanrısı mıdır, yoksa hayatın sırrını çözmüş bir filozof mu?

Önce Obje Vardı

Objektifin ardında bir ikon: Annie Leibovitz

O, en kasıntı Hollywood yıldızını bile muma çevirebilir. Disney yıldızı Miley Cyrus'ı yatağa sokup, hamile Demi Moore'u ta 1990'larda çırılçıplak soyan da o. Portfolyosunda, zamanımızın en büyük şöhretleri, entelektüeller, liderler geçit yapıyor. Haberimiz güzel, Annie Leibovitz'in kadın portrelerinden oluşan gezici sergisi, Türkiye'ye geliyor.